CHOROBA ALZHEIMERA

Choroba Alzheimera jest nieuleczalna chorobą, która przebiega w trzech stadiach objawów klinicznych:
Pierwszy etap. Charakteryzuje obniżenie sprawności pamięci, przede wszystkim krótkoterminowej. Z tym wiąże się dezorientacja w czasie a potem w otoczeniu. Trudności w orientacji w terenie (agnozja topograficzna), są wczesną cechą choroby, wynikającą z zaburzeń orientacji wzrokowo-przestrzennej. Inne zmiany polegają na gorszym pojmowaniu sytuacji nowych i złożonych. Chory może być zdolny do wykonywania bez zaburzeń swoich starych, zwyczajowych zadań. W tym okresie występuje zubożenie słownika i mowy. Ujawniają się zaburzenia pamięci o świeżych zdarzeniach z własnego życia i otaczającego świata. Zdolność do samodzielnego podróżowania jest ograniczona. Utrzymuje się orientacja co do własnej osoby i osób najbliższych. Pogarszająca się sprawność umysłowa sprzyja depresji. Chorzy mają poczucie choroby i skarżą się na problemy z pamięcią. Ten etap trwa średnio 2 -4 lata.

Drugi etap. Objawy pierwszego etapu nasilają się. Wykształca się w pełni zespół AAAA czyli:
- amnezja (zaburzenia pamięci),
- afazja ( zaburzenia mowy),
- agnozja (zaburzenia poznawcze),
- apraksja (zaburzenia w wykonywaniu czynności złożonych np. sznurowanie butów).
Pogłębia się dezorientacja co do czasu i otoczenia. Występuje upośledzenie pamięci trwałej i odroczonej (dawnych wydarzeń). Pamięciowa luka obejmuje coraz większy obszar przeszłości chorego. Chory nie rozpoznaje osób, przedmiotów, nie potrafi się ubrać i wykonać prostych czynności dnia codziennego. Mogą pojawić się objawy parkinsonizmu, charakteryzujące się zwiększonym napięciem mięśniowym, amimią i drżeniem zamiarowym. Występują częste stany niepokoju z nocnym błądzeniem i wędrowaniem. Występuje nietrzymanie moczu i stolca. W końcowym okresie tego etapu pojawia się objaw lustra ( chory nie rozpoznaje siebie w odbiciu lustrzanym) i dezorientacja co do własnej osoby; może pojawić się padaczka. Etap ten trwa średnio 2-5 lat.  

Trzeci etap. Zwykle trwa krótko. Charakteryzuje go całkowita dezorientacja pamięci i intelektu oraz funkcji behawioralnych i motorycznych. Chory przestaje mówić. Aktywność poznawcza zanika całkowicie, pozostają tylko funkcje wegetatywne. Chorzy zanieczyszczają się moczem i kałem, wymagają ciągłej opieki (mogą pojawić się odleżyny). Stan fizyczny szybko się załamuje, pojawiają się przykurcze. Zgon następuje średnio po roku z powodu zapalenia płuc lub innych stanów zapalnych.

Leczenie. Leczenie farmakologiczne polega na łagodzeniu objawów i spowalnianiu ich postępu. Nie ma możliwości odwrócenia przebiegu choroby i wyleczeniu chorego.
W chorobie Alzheimera zniszczeniu ulega głównie tzw. układ cholinergiczny, to znaczy ta część sieci nerwowej, w której przekazicielem bodźców na synapsach (połączeniach) jest acetylocholina. Lekami stosowanymi w celu spowolnienia przebiegu choroby są środki hamujące rozkład acetylocholiny, takie jak donepezil, riwastygmina, galantamina. Inne leki to memantyna (antagonista receptorów NMDA) oraz, szczególnie w okresach pobudzenia chorych, neuroleptyki (Haloperidol, Promazin).